Truyền thuyết về vận mệnh 12 con giáp
Truyền thuyết nói con giáp quyết định vận mệnh, có ghi chép trong sử tịch, “Sử ký Tư Mã Thiên – Cao Tổ Bản Ký” có ghi chép về Lưu Bang, chính là một điều có ảnh hưởng khá lớn.
Theo cách nói về 12 con giáp của hậu thế, Lưu Bang tuổi rắn, thông tục gọi là “Tiểu long”, “Sử ký” và “Hán thư” đều ghi chép sự ra đời của ông ta như sau: Lưu Mẫu ngủ bên cái đầm lớn, mơ thấy mình đang giao hợp với thần nhân trong một đêm trời đất tối tăm, sấm sét vang trời. Lúc này cha của Lưu Bang là Lưu Thái Công vừa kịp chạy tới, thấy có một con thuồng luồng nằm trên người Lưu Mẫu, thế là Lưu Mẫu mang thai, sinh ra Lưu Bang.
Do cảm long mà sinh ra, nên Lưu Bang có mũi cao mặt rồng, râu ria rất đẹp, trên đùi trái còn có 72 cái nốt ruồi đen. Truyền thuyết nói những nốt ruồi đen này tượng trưng cho trong một năm có 72 ngày của Xích Đế, đại diện cho hỏa đức trong ngũ hành.
Truyền thuyết nói Lưu Bang thực sự có một số chỗ khác người. Ví dụ khi Lưu Bang uống rượu say liền nằm một chỗ, người bán rượu lại phát hiện ra trên cơ thể ông ta có rồng ẩn hiện. Có một lần đến Hàn Dương phục nha dịch, khi nhìn thấy Tần Thủy Hoàng và đội cận vệ của ông ta đi ngang qua, liền than vãn nói: “Đại trượng phu nên phải thế chứ!”.
Con giáp quyết định vận mệnh cũng không phải không khoa học, nhưng nguồn căn của nó lại bắt nguồn từ thời đại hình thành 12 con giáp, lúc đó khả năng của xã hội rất kém, con người không thể không mô phỏng theo tập tính của loài động vật là tuổi của mình, để có lợi cho sự sinh tồn và sinh trưởng của bản thân. Quan niệm con giáp quyết định vận mệnh vì thế mà ra đời.
Con giáp có quyết định vận mệnh con người không
Vận mệnh người tuổi trâu và ngựa
Tục ngữ dân gian nói: “Ngưu mã niên hảo chủng điền, tựu phạ kê hầu na nhị niên.” Câu nói này với cách nói: “Thiên hạ tam niên nhất phong thu, lục niên nhất tiểu khang, thập nhị niên nhất thứ cơ cận”, trong “Kế nghê tử” lại rất tương đồng. Câu ngạn ngữ này nhắc đến 4 loại trong con giáp, năm trâu ngựa mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu, con người chỉ cần cố gắng canh tác như trâu như ngựa, thì sẽ không phải lo lắng gì.
Vì thế, vận mệnh của người tuổi trâu, tuổi ngựa đều được mọi người công nhận, chỉ có điều trâu thường đem lại ấn tượng khá ngốc nghếch, con ngựa đều rất thông minh, nên càng thích tuổi ngựa hơn.
Vận mệnh người tuổi khỉ
Khỉ là loài sống nhờ vào việc hái hoa quả hái trên cây, điều này hoàn toàn phù hợp với tập tính của chúng. Tuy nhiên, kiểu sống này đối với con người mà nói, lại không thích hợp lắm, con người chỉ trong những năm khô hạn mới áp dụng cách tồn tại này. Theo “Kế nghê tử” về việc mưa thuận gió hòa thì năm thứ nhất bội thu nhất, sau đó đến năm thứ hai, năm thứ ba thì bắt đầu xuất hiện cách nói nghịch chuyển, năm dê chính là năm bắt đầu nghịch chuyển, là một năm khá khô hạn.
Vì thế vận mệnh của người tuổi khỉ thực ra không tốt, nếu không phải khi thông minh và giống người, thì con giáp này chưa chắc đã được con người coi trọng.
Vận mệnh người tuổi gà
Gà là đại diện cho gia cầm, tập tính sinh hoạt của nó là ăn côn trùng. Hơn nữa rất nhiều loại côn trùng là tiêu chí rõ ràng cho việc nông nghiệp gặp đại hạn. Năm đại hạn, con người cũng chỉ biết học theo tập tính của gà, lấy côn trùng làm thức ăn, mới có thể vượt qua được thời gian khó khăn. Nên năm gà đối với con người mà nói là một năm rất kém, vận mệnh của người tuổi gà cũng bị cho là rất kém.
Vận mệnh người tuổi chó và lợn
Theo sau gà là chó và lợn. Chó và lợn đều là động vật ăn tạp, có tính thích nghi mạnh mẽ, điều này trong những năm thiếu thức ăn, lại rất có lợi trong việc sinh tồn.
Do liên tiếp khô hạn, mỗi khi đến hai năm Tuất, Hợi, con người không thể không bắt chước tập tính ăn tạp và kiên trì của chó và lợn, để vượt qua cửa ải khó khăn.
Con người bắt chước tập tính của chó giỏi canh nhà trong đêm, có thể bảo vệ tài sản của mình không bị xâm phạm, điều này rất quan trọng trong năm sau năm đại hạn; bắt chước sự ham ngủ lười biếng của lợn, có thể giảm tiêu hao thức ăn, có ý nghĩa rất quan trọng trong việc tiết kiệm lương thực.
Vận mệnh người tuổi dê
Đặc biệt đáng để nói là dê. Trong các loại vật ăn cỏ, thực tính của dê cũng rất phức tạp, vừa ăn cỏ, vừa ăn các loại lá cây, còn ăn thân rễ của các loại cây. Chúng giỏi leo trèo, thích ăn thành đàn ngừng đi lại tìm kiếm thức ăn, có tính tổ chức và tính kỷ luật tốt, những điều này đều là biểu trưng thích ứng với khí hậu khô hạn.
Năm dê nằm giữa năm ngựa “hảo chủng điền” và “gà khỉ na nhị niên” của khô hạn, là điểm chuyển tiếp từ năm bội thu đến năm đại hạn. Trong điều kiện dựa vào ông trời để tìm kiếm thức ăn như thời xưa, thì người tuổi dê không những có thể từ nhỏ đã theo người lớn lưu lạc khắp nơi, hơn nữa phải chịu đựng những năm khô hạn nhiều nhất, khả năng chết vì đói cũng lớn nhất, tỷ lệ mất đi người thân cũng cao nhất.
Đứng từ góc độ này mà quan sát, vận mệnh của họ thực sự trong 12 con giáp là kém nhất, nên sinh ra cách nói “người tuổi dê mệnh không tốt”, “thập dương cửu bất toàn” thì không có gì lấy làm lạ. Ngoài ra, trong quan niệm truyền thống của người Trung Quốc, chỉ có con trai mới có thể nối dõi tông đường, còn con gái lại là nuôi cho nhà chồng, tự nhiên lại tranh đoạt thức ăn với con trai, gây ra nguy cơ càng lớn cho sự tồn tại của người khác. Vì thế, người nữ tuổi dê càng không có lợi.
Vận mệnh người tuổi chuột
Còn so sánh với dê là chuột. Chuột chủ yếu ăn quả và hạt, năm chuột lại là năm khởi đầu cho sự bội thu liên tiếp, vì thế vận mệnh của người tuổi chuột rất tốt, chỉ có điều chuột và người tranh thức ăn với nhau, hành vi của chúng tương tự như ăn trộm, khiến con người căm ghét.
Chuột là loại động vật có khả năng sinh sản rất mạnh mẽ, dân gian gọi là “tử thần”, người mong muốn có nhiều con nhiều cháu sùng bái là “Tử thần”.
Vận mệnh người tuổi rồng
Rồng là đại diện cho những con ở dưới nước, truyền thuyết dân gian cũng lấy rồng là động vật cai quản nguồn nước. Rồng là động vật con giáp cần mô phỏng trong năm gặp thủy họa, vì thế vận mệnh của người tuổi rồng cũng không có gì tốt đẹp. Người tuổi rồng được mọi người cho là vận tốt, thậm chí được cho là mệnh tốt nhất, chủ yếu là do tâm lý sùng bái rồng mà có suy nghĩ đó.
Rồng là loài động vật đã được thần thánh hóa, truyền thuyết nói có thể bay trên trời, lại biết lặn xuống hang sâu, biết đi trên mặt đất, còn có thể biến thành lớn nhỏ khác nhau, giỏi biến hóa. Đế vương thời cổ đại được gọi là “Chân long thiên tử”, con cháu của họ đều được gọi là “Long tử long tôn”. Có người không mong muốn là “Phi long tại thiên” nữa. Có cha mẹ nào không mong con mình thành rồng chứ? Ít nhất cũng mong được dựa dẫm vào người có quyền thế, làm một thừa long khoái tế! Dưới sự chi phối của kiểu tâm lý này, tự nhiên cho rằng vận mệnh người tuổi rồng là tốt.
Vận mệnh người tuổi hổ
Hổ cũng được con người sùng bái. Hổ là chúa tể rừng xanh, tượng trưng cho sự uy mãnh, hành động nhanh như gió, tiếng gào như tiếng sấm, có hùng phong của đại vương, điều đó nói lên người tuổi hổ có địa vị xã hội xuất sắc, trong con mắt của người xưa thực sự đáng để sùng bái.
Là một con giáp, năm mà hổ đại diện mưa thuận gió hòa. Kết quả của mưa thuận gió hòa là cây cối hoa cỏ nảy nở nhiều, còn đối với hổ chuyên ăn thịt mà nói, thì rất có lợi, chứng tỏ năm hổ không những lương thực dồi dào, còn có thịt để ăn, có thể thấy vận mệnh của người tuổi hổ rất tốt. Còn về người nữ tuổi hổ lại gặp phải sự dè bỉu, chủ yếu là nhân tố có liên quan đến địa vị xã hội của người phụ nữ và việc hổ ăn thịt người.
Vận mệnh người tuổi rắn
Rắn tuy mang lại cảm giác khác thường cho con người, nhưng dân gian lại rất sùng bái nó, thường gắn kết nó với rồng, ví dụ như nói “Đại trạch long xà”, “Bút tẩu long xà”. Rắn vừa có thể bò trên đất, lại biết bơi trong nước, lại còn trèo lên cây được, thậm chí từ cây này nhảy sang cây khác, khá giống với dưới nước, trên mặt đất và trong không trung của rồng, chỉ là biết đơn giản hơn mà thôi.
Là động vật máu lạnh, rắn thường sống trong môi trường ẩm ướt lạnh lẽo tối tăm, nuốt những loại động vật nhỏ như ếch, côn trùng, chim… Là một con giáp, rắn cũng đại diện cho năm thủy họa, điều có này dường như nói lên vận mệnh của người tuổi rắn không tốt; có điều so với năm rồng, thì tai họa của năm rắn không nặng nề bằng, hơn nữa năm sau lại là năm ngựa “hảo chủng điền”, vì thế vận mệnh của họ cũng không phải là xấu lắm.
Vận mệnh người tuổi mèo
Còn lại cuối cùng là Mèo. Mèo là loại động là động vật có vú nhỏ và ăn thịt, sống chung với loài người, được nuôi để săn vật gây hại hoặc làm thú nuôi. Mèo rất nhanh, cẩn thận, giảo hoạt, lành. Khi cần thiết chúng cũng bỗng nhiên nhảy thẳng vào mặt người đầu hàng bắt chúng, thậm chí có thể hi sinh cái đuôi và một miếng da để bảo toàn tính mạng.
Điều này chứng tỏ năm mèo đại diện vẫn có lợi cho sự sinh trưởng của nông nghiệp. Có điều số lượng động vật ăn thịt nhiều lên lại là sự uy hiếp rất lớn đối với mèo, vì thế vận mệnh người tuổi mèo có lợi và cũng có hại, tức là một mặt thức ăn dồi dào, còn mặt khác bắt buộc phải đề phòng sự tấn công của động vật ăn thịt.
Lời kết
Con người bắt chước các loại động vật khác nhau để thích nghi với hoàn cảnh các năm khác nhau, trừ phi là vì để có được một vận mệnh tốt đẹp. Điều này là nguyên nhân nói con giáp quyết định vận mệnh. Chúng ta ngày nay có rất nhiều cách nhìn về mối quan hệ giữa con giáp và vận mệnh, phần lớn đều được truyền lại từ thời 12 con giáp ra đời.
Vì thế cách nhìn này chỉ thích hợp trong thời kỳ mà sức sản xuất của con người thấp kém, lấy chăn nuôi và nông nghiệp làm chủ, dựa vào thiên nhiên mà có thức ăn, sự chú ý của con người chủ yếu là vào sự tồn tại của bản thân. Còn đối với thời kỳ được gọi là nền kinh tế tri thức, khi đó nông nghiệp sử dụng phân bón, thuốc trừ sâu, thuốc diệt cỏ và nhân công tưới nước, còn cuộc sống thì cầu kỳ cao nhã và phong phú như bây giờ, thì không còn thích hợp nữa.
